Vroegmiddeleeuwse namen

Als je een vroegmiddeleeuwse thriller schrijft wil je een aantal zaken goed doen. Eén van die zaken is het gebruik van namen. Die mogen zo authentiek mogelijk zijn en juist daarin tot verbeelding spreken.

Voor vroegmiddeleeuwse namen zijn er een paar bronnen, sommige beter dan andere. In ieder geval  is er een overduidelijke relatie of zelfs overeenkomst tussen verschillende namen en naamgevingen in het noorden van Europa bij verschillende volkeren. In ieder geval in het deel van Europa dat van origine Germaanse talen spreekt. Zo kennen wij en onze buren nog steeds de naam ‘Hilde’ en in het verre noorden kennen ze de naam Hildur. Dat is een aardig voorbeeld van een naam die klaarblijkelijk de tand des tijds heeft doorstaan en destijds zowel als nu nog gehoord wordt.

Aan de andere kant zijn veel namen veranderd in de loop de tijd. Althans, dat lijkt zo. Een bron die ik gebruikt heb voor namen is de lijst: ‘Namen in de lage landen voor 1150’ van de bijzondere website van Kees Nieuwenhuijsen (www.keesn.nl). Als je dan gaat zoeken naar namen uit de gebieden die we nu Friesland en Groningen noemen, dan kom je weinig ‘Douwe’ en ‘Sikke’ (mijn eigen tweede naam) of ‘Wopke’ en ‘Bijtske’ tegen. Maar wel erg veel namen die ons min of meer of zelfs volkomen vreemd voorkomen, wonderlijke namen als: Einungi, Altraban en Osnod.

Een bron vermeldt dat vroegmiddeleeuwse namen in de lage landen vaak samenstellingen waren van twee elementen, veelal (deel)namen van ouders of andere familieleden. Het eerste deel noemt men protothema, het tweede deuterothema; de toepassing is onderhevig aan compositieregels. Van deze vorm van naamsopbouw en relatie, heb ik gebruik van gemaakt in ‘Het lot van Althilt’, waarbij ik mogelijk de compositieregels heb overtreden. Zo is de naam van de protagonist ‘Althilt’ een samenstelling van een deel van de naam van haar vader ‘Aldgrim’ en van een deel van de naam van haar moeder ‘Meginhild’. Ook andere namen in de thriller zijn vergelijkbare samenstellingen.

Voor noordse namen kon ik geen bron vinden die kwalitatief vergelijkbaar is met de lijsten van namen in de lage landen van Kees Nieuwenhuijsen. Ofschoon ook op zijn website een lijst te vinden is van Noordse namen. Voor meer namen heb ik gezocht in de Edda en wat er in Scandinavië zoal aan traditionele namen bekend is en zelfs nog gebruikt wordt.